Kiddy PrintKiddy Print
Kiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy Print

Özgüvenli Çocuklar Yetiştirmek

Her ebeveynin en büyük arzularından biri, güçlü, kendine güvenen ve zorluklar karşısında pes etmeyen çocuklar yetiştirmektir. Ama özgüven, çocukların doğuştan getirdiği bir özellik değil; zamanla öğrenilen, destekle gelişen bir beceridir. Bazen çocuklar kendilerini yetersiz hissettiklerinde, bu durum "Ben nerede yanlış yapıyorum?" diye düşünmenize neden olabilir. Ancak endişelenmeyin, bu sadece onların büyüme sürecinin bir parçası!

Özgüven Eksikliğini Nasıl Fark Edersiniz?

Bir çocuk eve gelip “Başaramıyorum,” “Herkes benden daha iyi,” ya da “Bunu yapamam” gibi cümleler kurduğunda, bu durum özgüven eksikliğinin bir işareti olabilir. Bu tür ifadeler aslında çocukların iç dünyalarında yaşadığı karmaşanın dışa vurumudur. Çoğu zaman kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.

Mesela, çocuğunuz bir projede zorlanıyorsa ve “Ben aptalım” diye düşünüyorsa, o an sizin desteğinize ihtiyaç duyar. Peki bu sesi nasıl susturabilirsiniz? İşin sırrı, susturmaktan çok o sesle nasıl başa çıkacaklarını öğretmekte.

Olumsuz İç Sesle Dost Olmak

Herkesin bir iç sesi vardır, çocukların da öyle. Ancak bu ses bazen acımasız olabilir. "Ben bunu asla başaramam" ya da "Hiçbir konuda yeterli değilim" gibi düşünceler, onların cesaretini kırabilir. Ama endişelenmeyin, bu sesi yönetmeyi öğrenmek mümkün.

Olumsuz iç sesle başa çıkmaları için çocuğunuza şu tür cümleler kurabilirsiniz:

• “Bu zor bir durum, ama zor şeyler her zaman imkansız değildir.”

• “Herkes hata yapar. Hatalar, öğrenmenin bir parçasıdır.”

• “Birlikte bir çözüm bulabiliriz, ne dersin?”

Bu tür ifadeler, çocuğunuza yalnız olmadığını hissettirir ve iç sesinin tek gerçek olmadığını anlamasını sağlar.

Güçlü Yönleri ve Başarıları Hatırlatın

Bazen çocuklar, başarılarını unutup sadece hatalarına odaklanır. İşte burada devreye siz giriyorsunuz! Onlara geçmişte başardıkları şeyleri hatırlatın. Örneğin, bisiklete binmeyi ilk öğrendiklerinde düştüklerini ama yılmayıp sonunda başardıklarını konuşabilirsiniz.

Daha da eğlenceli hale getirmek isterseniz, başarılarını bir “güçlü yönler kutusu”na yazabilir ve bu kutuyu zorlu anlarda birlikte açabilirsiniz. Çocuğunuzun kendi potansiyelini görmesine yardımcı olacak bu küçük oyun, özgüvenini artırmak için harika bir yöntemdir.

Kiddy Print
Her çocuk, doğru destekle parlayabilir.
Her çocuk, keşfedilmeyi bekleyen bir hazine taşır.
Öğrenme, sevgi ve destekle güçlenir.
Her çocuk özeldir. Disleksi bir engel değil, farklı bir öğrenme yoludur
Sağlıklı seçimler, mutlu bir gelecek yaratır.
Sabır ve sevgiyle her zorluk aşılır.
Çocuk istismarı bir insanlık suçudur!
Her adım, büyümenin bir parçasıdır.
Anlamak, iyileşmenin ilk adımıdır.
Doğru zamanda atılan bir adım, hayatları değiştirir.
Her yolculuk doğru bir başlangıçla başlar.
Çocukların tuvalet eğitimini tabusuz bir şekilde öğrenmesi için rahat bir ortam yaratın. Her çocuğun hızı farklıdır.
Ebeveynlikte otoriter, demokratik veya izin verici yaklaşımlar arasındaki farkları anlamak, doğru dengeyi kurmaya yardımcı olur.
Çocuklar kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirebilirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.
Sadece “Yap bunu!” demekten öte, onlara “Bunu neden yapman gerektiğini birlikte keşfedelim” demeli.
Bu bıkmışlık hissi sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, sadece insan olduğunuzu hatırlatır. Yani, nefes almanız gerekiyorsa, bir suç işlemiş gibi hissetmeyin.
Ekran süresini sınırlandırmak ve kaliteli içerik seçmek, çocukların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Örnek olmak önemlidir.
Çocuklara interneti doğru kullanmayı öğretmek, onları bilinçli ve sorumlu bireyler yapar. Yasak yerine rehberlik önemlidir.
Sevgiyle belirlenen sınırlar, çocukların özgüvenini artırır ve sağlıklı bireyler olmalarını destekler.
Ebeveyn öfkesi, bilinçli farkındalık ve duraklama stratejileri ile kontrol altına alınabilir. Kendinizi affedin ve ilerleyin.
Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar.
Güç, kontrol ya da çatışma temalarının oyunlarda öne çıktığını fark ettiğinizde, yargılamaktan kaçınıp, bu süreçlere açıklıkla yaklaşmak oldukça önemlidir.
Çocuklar bir noktada büyüyüp cezaları umursamayacak hale gelirler!
Unuymayın bütün duygular normaldir, önemli olan bu duygularla nasıl başa çıktığınızdır.
Anne, çok çirkinim," gibi cümleler, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biridir.
Çocukların yaşadıkları sosyal zorlukları ve duygusal iniş çıkışları paylaşmaya ihtiyaçları vardır. Ebeveyn olarak ilk görevimiz, onları yargılamadan dinleyebileceğimiz bir alan sunmak.
Açık uçlu oyuncakların belirli bir bitiş noktası yoktur. Bu yüzden çocuklar bu oyuncaklarla yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.
Eğer bir çocuk öfke nöbeti geçirirse, genellikle birisi görev taleplerini değiştirir, işi kolaylaştırır veya minimum uyum sağlamalarına razı olur. Bu da çocuğun bu davranışı tekrarlamasına yol açar.
Patlama sırasında çocuklar kontrolü kaybedebilirler, bu yüzden o an yapılacak fazla bir şey yoktur. Patlama geçtiğinde, kısa ve net cümlelerle durumu yönetin.
Son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ortalama tanı yaşı 5 veya 6 civarındadır, ancak 12 aylık kadar küçük çocuklarda bile tanı konulabilir.
alnız olmadığınızı unutmayın. Birçok genç, benzer kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor. Nasıl hissettiğinizi birine anlatmak cesaret gerektirebilir, ancak bu engeli aştığınızda sizi dinlemek ve destek olmak isteyen insanlar olacaktır.
Instagram, Facebook ve benzeri platformlarda en çok zaman geçiren gençlerin, en az zaman geçirenlere göre %13 ila %66 daha yüksek oranda depresyon yaşıyor.
Doğru stratejilerle sınıf ortamını daha verimli hale getirebilir ve çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz
DEHB'li çocuklar genellikle yaratıcı, mükemmel problem çözücüler ve sıradışı düşünen bireylerdir.
"Öfke nöbetleri ve krizler, tıpkı ateş gibi, birçok farklı problemden kaynaklanabilir ve onları durdurmak için neyin tetiklediğini anlamamız gerekir."
Çocuklar düzenli olarak duygusal patlamalar yaşıyorsa, ilk adım, çocuğunuzun davranışını tetikleyen şeyleri anlamaktır.
Dağınık yazı tembellik işareti olarak görebileceğini unutmayın. Ancak genellikle durum böyle değildir.
"Onun tek annesi/babası sizsiniz". O değil, "biz" değişirsek; çocuklarımızın da gelişip büyüyebileceği sağlıklı bir alan yaratabiliriz.
"Psikiyatrik bir durum yok ya, biz psikoloğa gittik." Bu, duyduğumuz en yaygın yanlışlardan biri. Görmezden gelmek sadece sorunu büyütür.
"Zorlandığını gördüğünüzde" önyargılarınızı ve korkularınızı bir yana bırakın. Psikolojik destek almasını sağlayın.
Davranım bozukluğu, çocukların kasıtlı zarar verme ve kuralları çiğneme gibi davranışlarla kendini gösterir ve duygusuz-empati yoksunu özellikler içerebilir.
Çocuklarda OKB, tekrar eden düşünceler (obsesyonlar) ve zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) kendini gösterir, terapi ve bazen ilaç tedavisi ile yönetilebilir.
Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB), çocukların otoriteye karşı sürekli olarak tartışma ve inatçılık sergilemesiyle kendini gösterir; tedavi için davranış terapisi önerilir.
Çocuk istismarı ve şiddet, çocukların fiziksel ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler, ancak doğru destekle çocukların toparlanması mümkündür.
DEHB, çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik gibi zorluklarla kendini gösteren bir bozukluktur, ancak doğru tedavi ile yönetilebilir
Disleksi, okuma ve yazmada zorluklara yol açan kalıcı bir durumdur, ancak doğru yöntemlerle bireylerin gelişimi desteklenebilir.
İfade edici dil bozukluğu, çocukların düşüncelerini anlatmada zorluk yaşadığı bir durumdur ve erken müdahale ile çözülebilir.
Çocuklarda depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, erken teşhis ve tedavi ile hayat kalitesi artırılabilir, ancak toplumda bu konuda farkındalık yeterli değildir.
Normal kaygı, günlük yaşamın bir parçasıyken, kaygı bozukluğu daha yoğun ve sürekli bir problem olarak günlük hayatı etkiler.
"Otizm (ASD), sosyal iletişim ve davranışlarda zorluklara yol açan nörolojik bir bozukluktur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle bireylerin bağımsız yaşam sürmeleri desteklenebilir."
"Çocuklarda uyku düzeni ve sağlıklı alışkanlıklar, gelişim için kritik önemdedir. Yaşa göre uyku süreleri ve sağlıklı uyku rutinleri ile çocukların uykusunu optimize edin."
"Zihinsel yetersizlik, bireyin bilişsel ve günlük yaşam becerilerinde zorluklar yaşadığı bir durumdur. Erken teşhis ve doğru destek, bireyin bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir."
"Çocuklarda anksiyete belirtilerini nasıl fark edebileceğinizi ve evde, okulda nasıl yardımcı olabileceğinizi keşfedin. Stratejiler ve ipuçları ile çocuğunuzu destekleyin."

Dr. Ayşegül Tonyalı

Çocuk ve ergen psİkiatrİstİ

Olumlu Bir "İç Ses" Geliştirmek İçin İpuçları

• “Zor şeyleri yapabilirim” mesajını verin: Çocuğunuzun ufak başarılarını da övün. Örneğin, “Bu puzzle’ı tamamladın, gerçekten sabırlı davrandın!” gibi basit bir cümle, çok etkili olabilir.

• “Ne hissettiğini anlat” deyin: Onların duygularını ifade etmelerine izin verin. Mesela, “Bu konuda zorlanıyor musun? Hadi birlikte konuşalım” diyerek duygularını dile getirmelerine yardımcı olun.

Aile İçi İletişim: Özgüvenin Gizli Kahramanı

Bir çocuğun özgüven geliştirmesi, aile içindeki iletişimle doğrudan bağlantılıdır. Onları dinlemek, fikirlerine saygı göstermek ve duygularını anlamak, özgüvenlerini güçlendiren temel taşlardır. Örneğin, bir aile toplantısında çocuğunuzdan bir konu hakkında fikrini isteyebilirsiniz:

• “Tatilde nereye gidelim sence?”

• “Bu akşam yemeğinde ne yemek istersin?”

Bu basit sorular bile çocuğunuzun kendini değerli hissetmesine ve kendi fikirlerine güven duymasına yardımcı olur.

Sonuç: Özgüven Bir Yolculuktur

Özgüven, bir gecede gelişmez; sabır ve sürekli destek gerektirir. Ebeveyn olarak, çocuğunuzun yanında durmanız, onu dinlemeniz ve cesaretlendirmeniz çok önemlidir. Unutmayın, her çocuk potansiyel bir başarı hikayesidir. Onların güçlü yanlarını ortaya çıkarmalarına yardımcı olun ve yol boyunca hatalar yapmalarına izin verin.

Bir gün çocuğunuz, “Ben bunu yapabilirim!” dediğinde, o an emeğinizin karşılığını aldığınızı hissedeceksiniz. Ve o zaman belki de, “Kimin çocuğu:)” diye hafif bir gülümsemeyle kendi özgüveninizi bile artırmış olacaksınız.