Çocukların Potansiyelini Keşfetmek: Değerlendirme ve Destek - Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Dr. Ayşegül Tonyalı Bloğu

Değerlendirme, çocuğunuzun öğrenme ve problem çözme becerilerini anlamaya yönelik yaklaşık birkaç saatlik bir süreci içerir. Bu süre boyunca uzmanlar, çocuğunuzun bilgiyi nasıl işlediğini, öğrendiğini ve yaşıtlarına kıyasla görevleri nasıl yerine getirdiğini analiz eder.

Değerlendirme kapsamında incelenen temel alanlar şunlardır:

• Zihinsel Yetenekler ve Akıl Yürütme Becerileri

• Hafıza ve Öğrenme Kapasitesi

• Görsel Algı ve İşleme Becerileri

• Dinleme Anlayışı ve Sözel İfade Yeteneği

• Yürütücü İşlevler: Planlama, organizasyon, zaman yönetimi, dikkat ve odaklanma gibi beceriler

Bu unsurlar, bir çocuğun akademik başarısında temel rol oynar. Ayrıca okuma, yazma ve matematik gibi temel derslerde çocuğun hangi seviyede olduğunu görmek için çeşitli standart testler uygulanır. Ancak her çocuğa aynı testlerin yapılmadığını, sürecin tamamen bireysel ihtiyaçlara göre şekillendirildiğini bilmek önemlidir.

Nöropsikolojik Testlerin Rolü

Değerlendirme sürecinde nöropsikolojik testler kritik bir yere sahiptir. Bu özel testler, bir çocuğun öğrenme güçlü yönlerini ve zorluklarını analiz ederek, bilgiyi nasıl işlediğini anlamayı sağlar. Örneğin, bir çocuk karmaşık kavramları kolayca ifade edebilir ancak bu kavramları okuma konusunda zorlanabilir. Ya da akıcı bir şekilde okuyabilir ancak okuduğunu anlamakta güçlük çekebilir.

Nöropsikolojik testler, çocuğun eksik olduğu alanlara odaklanır ve bu zorlukları nasıl telafi edebileceği konusunda öneriler sunar. Bu testler, bir kalp stres testine benzetilebilir: Çocuğun performansını sınırlarına kadar zorlar, ardından bu zorlukların üstesinden gelmesi için stratejiler sunar. Bu nedenle, test öncesinde çocuğunuzun iyi dinlenmiş ve beslenmiş olması önemlidir. Ayrıca, çocuğunuza bu testte "her soruyu doğru yanıtlamasının beklenmediğini" açıklamak, sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlar.

Duygusal ve Sosyal Boyutun Önemi

Bir çocuğun duygusal sağlığı ve sosyal ilişkileri, akademik performansı kadar önemlidir. Bu nedenle değerlendirme sürecinde yalnızca bilişsel beceriler değil, çocuğun duygusal durumu ve çevresiyle olan etkileşimi de dikkate alınır.

Okul ile İşbirliği

Gerekli durumlarda, çocuğunuzun sınıf ortamındaki davranışlarını ve öğretmenleriyle olan etkileşimlerini değerlendirmek de sürece dahil edilebilir. Bu değerlendirmeler çocuğunuzun doğal ortamındaki öğrenme zorluklarını daha iyi anlamayı sağlar. Aynı zamanda, mevcut okulun çocuğunuzun ihtiyaçlarına uygun olup olmadığını anlamak için de önemli bir veridir.

Sonuç ve Geri Bildirim: Net ve Kullanılabilir Raporlar

Değerlendirme tamamlandığında, detaylı ve kolay anlaşılır bir rapor sunulur. Bu rapor, çocuğunuzun öğrenme profiline dair net bir tablo çizer ve uygulanabilir öneriler içerir.

Farklı Hedef Kitlelere Uygun Geri Bildirim

• Ebeveynler için: Bulgular yüz yüze bir görüşme ile paylaşılır ve çocuğun gelişimini desteklemek için bir plan hazırlanır.

• Gençler için: Ergenler, sonuçları açık ve destekleyici bir şekilde öğrenir ve güçlü yanlarını geliştirmek için teşvik edilir. Daha küçük yaştaki çocuklar için, bilgiler çocuk dostu bir dilde paylaşılır.

• Eğitimciler için: Öğretmen ve okul yöneticileriyle iş birliği yapılarak, çocuğun akademik başarısını destekleyecek bir plan üzerinde çalışılır.

Her çocuk, doğru destekle parlayabilir.

Her çocuk, keşfedilmeyi bekleyen bir hazine taşır.

Öğrenme, sevgi ve destekle güçlenir.

Her çocuk özeldir. Disleksi bir engel değil, farklı bir öğrenme yoludur

Sağlıklı seçimler, mutlu bir gelecek yaratır.

Sabır ve sevgiyle her zorluk aşılır.

Çocuk istismarı bir insanlık suçudur!

Her adım, büyümenin bir parçasıdır.

Anlamak, iyileşmenin ilk adımıdır.

Doğru zamanda atılan bir adım, hayatları değiştirir.

Her yolculuk doğru bir başlangıçla başlar.

Çocukların tuvalet eğitimini tabusuz bir şekilde öğrenmesi için rahat bir ortam yaratın. Her çocuğun hızı farklıdır.

Ebeveynlikte otoriter, demokratik veya izin verici yaklaşımlar arasındaki farkları anlamak, doğru dengeyi kurmaya yardımcı olur.

Çocuklar kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirebilirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.

Sadece “Yap bunu!” demekten öte, onlara “Bunu neden yapman gerektiğini birlikte keşfedelim” demeli.

Bu bıkmışlık hissi sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, sadece insan olduğunuzu hatırlatır. Yani, nefes almanız gerekiyorsa, bir suç işlemiş gibi hissetmeyin.

Ekran süresini sınırlandırmak ve kaliteli içerik seçmek, çocukların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Örnek olmak önemlidir.

Çocuklara interneti doğru kullanmayı öğretmek, onları bilinçli ve sorumlu bireyler yapar. Yasak yerine rehberlik önemlidir.

Sevgiyle belirlenen sınırlar, çocukların özgüvenini artırır ve sağlıklı bireyler olmalarını destekler.

Ebeveyn öfkesi, bilinçli farkındalık ve duraklama stratejileri ile kontrol altına alınabilir. Kendinizi affedin ve ilerleyin.

Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar.

Güç, kontrol ya da çatışma temalarının oyunlarda öne çıktığını fark ettiğinizde, yargılamaktan kaçınıp, bu süreçlere açıklıkla yaklaşmak oldukça önemlidir.

Çocuklar bir noktada büyüyüp cezaları umursamayacak hale gelirler!

Unuymayın bütün duygular normaldir, önemli olan bu duygularla nasıl başa çıktığınızdır.

Anne, çok çirkinim," gibi cümleler, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biridir.

Çocukların yaşadıkları sosyal zorlukları ve duygusal iniş çıkışları paylaşmaya ihtiyaçları vardır. Ebeveyn olarak ilk görevimiz, onları yargılamadan dinleyebileceğimiz bir alan sunmak.

Açık uçlu oyuncakların belirli bir bitiş noktası yoktur. Bu yüzden çocuklar bu oyuncaklarla yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.

Eğer bir çocuk öfke nöbeti geçirirse, genellikle birisi görev taleplerini değiştirir, işi kolaylaştırır veya minimum uyum sağlamalarına razı olur. Bu da çocuğun bu davranışı tekrarlamasına yol açar.

Patlama sırasında çocuklar kontrolü kaybedebilirler, bu yüzden o an yapılacak fazla bir şey yoktur. Patlama geçtiğinde, kısa ve net cümlelerle durumu yönetin.

Son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ortalama tanı yaşı 5 veya 6 civarındadır, ancak 12 aylık kadar küçük çocuklarda bile tanı konulabilir.

alnız olmadığınızı unutmayın. Birçok genç, benzer kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor. Nasıl hissettiğinizi birine anlatmak cesaret gerektirebilir, ancak bu engeli aştığınızda sizi dinlemek ve destek olmak isteyen insanlar olacaktır.

Instagram, Facebook ve benzeri platformlarda en çok zaman geçiren gençlerin, en az zaman geçirenlere göre %13 ila %66 daha yüksek oranda depresyon yaşıyor.

Doğru stratejilerle sınıf ortamını daha verimli hale getirebilir ve çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz

DEHB'li çocuklar genellikle yaratıcı, mükemmel problem çözücüler ve sıradışı düşünen bireylerdir.

"Öfke nöbetleri ve krizler, tıpkı ateş gibi, birçok farklı problemden kaynaklanabilir ve onları durdurmak için neyin tetiklediğini anlamamız gerekir."

Çocuklar düzenli olarak duygusal patlamalar yaşıyorsa, ilk adım, çocuğunuzun davranışını tetikleyen şeyleri anlamaktır.

Dağınık yazı tembellik işareti olarak görebileceğini unutmayın. Ancak genellikle durum böyle değildir.

"Onun tek annesi/babası sizsiniz". O değil, "biz" değişirsek; çocuklarımızın da gelişip büyüyebileceği sağlıklı bir alan yaratabiliriz.

"Psikiyatrik bir durum yok ya, biz psikoloğa gittik." Bu, duyduğumuz en yaygın yanlışlardan biri. Görmezden gelmek sadece sorunu büyütür.

"Zorlandığını gördüğünüzde" önyargılarınızı ve korkularınızı bir yana bırakın. Psikolojik destek almasını sağlayın.

Davranım bozukluğu, çocukların kasıtlı zarar verme ve kuralları çiğneme gibi davranışlarla kendini gösterir ve duygusuz-empati yoksunu özellikler içerebilir.

Çocuklarda OKB, tekrar eden düşünceler (obsesyonlar) ve zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) kendini gösterir, terapi ve bazen ilaç tedavisi ile yönetilebilir.

Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB), çocukların otoriteye karşı sürekli olarak tartışma ve inatçılık sergilemesiyle kendini gösterir; tedavi için davranış terapisi önerilir.

Çocuk istismarı ve şiddet, çocukların fiziksel ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler, ancak doğru destekle çocukların toparlanması mümkündür.

DEHB, çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik gibi zorluklarla kendini gösteren bir bozukluktur, ancak doğru tedavi ile yönetilebilir

Disleksi, okuma ve yazmada zorluklara yol açan kalıcı bir durumdur, ancak doğru yöntemlerle bireylerin gelişimi desteklenebilir.

İfade edici dil bozukluğu, çocukların düşüncelerini anlatmada zorluk yaşadığı bir durumdur ve erken müdahale ile çözülebilir.

Çocuklarda depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, erken teşhis ve tedavi ile hayat kalitesi artırılabilir, ancak toplumda bu konuda farkındalık yeterli değildir.

Normal kaygı, günlük yaşamın bir parçasıyken, kaygı bozukluğu daha yoğun ve sürekli bir problem olarak günlük hayatı etkiler.

"Otizm (ASD), sosyal iletişim ve davranışlarda zorluklara yol açan nörolojik bir bozukluktur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle bireylerin bağımsız yaşam sürmeleri desteklenebilir."

"Çocuklarda uyku düzeni ve sağlıklı alışkanlıklar, gelişim için kritik önemdedir. Yaşa göre uyku süreleri ve sağlıklı uyku rutinleri ile çocukların uykusunu optimize edin."

"Zihinsel yetersizlik, bireyin bilişsel ve günlük yaşam becerilerinde zorluklar yaşadığı bir durumdur. Erken teşhis ve doğru destek, bireyin bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir."

"Çocuklarda anksiyete belirtilerini nasıl fark edebileceğinizi ve evde, okulda nasıl yardımcı olabileceğinizi keşfedin. Stratejiler ve ipuçları ile çocuğunuzu destekleyin."

Dr. Ayşegül Tonyalı

Çocuk ve ergen psİkiatrİstİ

Değerlendirme Sonrası Süreç: Sürekli Destek

Değerlendirme süreci tamamlandıktan sonra da çocuğunuzun ihtiyaçlarına yönelik destek sağlanmaya devam edilir. Bu süreçte ailelerle düzenli iletişim kurularak önerilen planların uygulanması desteklenir.

Eğer çocuğunuzun öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği veya kaygı gibi ek ihtiyaçları varsa, bu alanlarda uzman desteği alınmalıdır. Bu destekler, çocuğun yalnızca akademik değil, genel anlamda sağlıklı bir gelişim göstermesini hedefler.

Neden Bu Süreç Önemlidir?

Her çocuk farklı bir bireydir ve öğrenme şekilleri birbirinden ayrışır. Bu farklılıkların doğru bir şekilde analiz edilmesi, çocuğun potansiyelini ortaya çıkarmanın ve ona uygun destek sunmanın ilk adımıdır.

Doğru rehberlik ve özel bir değerlendirme süreci, çocuğunuzun güçlü yönlerini keşfetmesini sağlarken zorlandığı alanlarda ona destek olmanıza yardımcı olur. Bu süreç, yalnızca bugün değil, çocuğunuzun gelecekteki başarısı için de sağlam bir temel oluşturur.

Çocuğunuzun öğrenme sürecine rehberlik etmek ve ona en uygun desteği sağlamak için doğru adımları atmaktan çekinmeyin. Çünkü her çocuk, kendine özgü yeteneklerini keşfedecek bir rehberliği hak eder.

Potansiyel Değerlendirme

Gençlerin Potansiyelini Ortaya Çıkarmak: Çocuk ve Genç Değerlendirme Hizmetleri

Nöropsikolojik Testlerin Rolü