Kiddy PrintKiddy Print
Kiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy Print

Davranım Bozukluğu Nedir?

Davranım bozukluğu (DB), çocuğun sürekli olara kbaşkalarına zarar verdiği ya da toplum kurallarını çiğnediği bir davranış modeli ile karakterize edilen bir durumdur. Bu bozukluk, çocuğun kasıtlı olarak insanlara ya da hayvanlara zarar vermesi, mülke zarar vermesi, hırsızlık yapması ve/veya kurallara karşı gelmesiyle ortaya çıkar.

Bazı çocuklarda duygusuz-empati yoksunu özellikler(callous-unemotional traits) görülür. Bu, çocukların soğuk, ilgisiz olduklarıve başkalarına verdikleri zararı umursamadıkları anlamına gelir. Bu özellikler,"sınırlı prososyal duygular" olarak da adlandırılır.

Ancak, davranış sorunları olan tüm çocuklarda DB tanısı mevcut olmayabilir. Örneğin, çocuklar bazen öfkeli veya kaygılı oldukları için başkalarına zarar verebilirler. Kuralları çiğnemeleri ise dürtüsellikten ya dao an istediklerine ulaşamamalarından kaynaklanabilir. Bu tür davranışlar davranım bozukluğu olarak değerlendirilmemelidir.

Davranım Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Davranım bozukluğu olan çocuklar şu tür davranışlarsergileyebilirler:

  • İnsanlara ya da hayvanlara karşı agresif olma
  • Mülke zarar verme
  • Hırsızlık yapma
  • Sürekli  kurallara karşı gelme

Bu davranışlar, çocuğun eğitim hayatını, sosyal ilişkilerinive genel yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir.

Duygusuz-Empati Yoksunu Özellikler Nedir?

Davranım bozukluğu olan çocukların küçük bir kısmı, duygusuz-empati yoksunu özellikler gösterir. Bu çocuklar, yaşıtları gibi empati, suçluluk duygusu veya vicdan geliştirmezler. Bu özellikleri taşıyan çocuklar genellikle soğuk ve ilgisiz olarak tanımlanır. Başkalarına zarar verdiklerinde vicdan azabı çekmezler ve çoğunlukla kendi çıkarlarını düşünürler.

Bu çocukların ebeveynleri, çocuklarının istediklerini elde etmek için her şeyi yapabileceğini, yalan söylemekten, çalmaktan ya da başkalarına zarar vermekten çekinmediklerini belirtirler. Araştırmalara göre, bu çocuklar normalde korkutucu olan şeylere karşı da duyarsız olabilirler. Örneğin, karanlıktan, yüksekten ya da köpeklerden korkmadıkları gözlemlenmiştir.

Kiddy Print
Her çocuk, doğru destekle parlayabilir.
Her çocuk, keşfedilmeyi bekleyen bir hazine taşır.
Öğrenme, sevgi ve destekle güçlenir.
Her çocuk özeldir. Disleksi bir engel değil, farklı bir öğrenme yoludur
Sağlıklı seçimler, mutlu bir gelecek yaratır.
Sabır ve sevgiyle her zorluk aşılır.
Çocuk istismarı bir insanlık suçudur!
Her adım, büyümenin bir parçasıdır.
Anlamak, iyileşmenin ilk adımıdır.
Doğru zamanda atılan bir adım, hayatları değiştirir.
Her yolculuk doğru bir başlangıçla başlar.
Çocukların tuvalet eğitimini tabusuz bir şekilde öğrenmesi için rahat bir ortam yaratın. Her çocuğun hızı farklıdır.
Ebeveynlikte otoriter, demokratik veya izin verici yaklaşımlar arasındaki farkları anlamak, doğru dengeyi kurmaya yardımcı olur.
Çocuklar kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirebilirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.
Sadece “Yap bunu!” demekten öte, onlara “Bunu neden yapman gerektiğini birlikte keşfedelim” demeli.
Bu bıkmışlık hissi sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, sadece insan olduğunuzu hatırlatır. Yani, nefes almanız gerekiyorsa, bir suç işlemiş gibi hissetmeyin.
Ekran süresini sınırlandırmak ve kaliteli içerik seçmek, çocukların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Örnek olmak önemlidir.
Çocuklara interneti doğru kullanmayı öğretmek, onları bilinçli ve sorumlu bireyler yapar. Yasak yerine rehberlik önemlidir.
Sevgiyle belirlenen sınırlar, çocukların özgüvenini artırır ve sağlıklı bireyler olmalarını destekler.
Ebeveyn öfkesi, bilinçli farkındalık ve duraklama stratejileri ile kontrol altına alınabilir. Kendinizi affedin ve ilerleyin.
Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar.
Güç, kontrol ya da çatışma temalarının oyunlarda öne çıktığını fark ettiğinizde, yargılamaktan kaçınıp, bu süreçlere açıklıkla yaklaşmak oldukça önemlidir.
Çocuklar bir noktada büyüyüp cezaları umursamayacak hale gelirler!
Unuymayın bütün duygular normaldir, önemli olan bu duygularla nasıl başa çıktığınızdır.
Anne, çok çirkinim," gibi cümleler, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biridir.
Çocukların yaşadıkları sosyal zorlukları ve duygusal iniş çıkışları paylaşmaya ihtiyaçları vardır. Ebeveyn olarak ilk görevimiz, onları yargılamadan dinleyebileceğimiz bir alan sunmak.
Açık uçlu oyuncakların belirli bir bitiş noktası yoktur. Bu yüzden çocuklar bu oyuncaklarla yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.
Eğer bir çocuk öfke nöbeti geçirirse, genellikle birisi görev taleplerini değiştirir, işi kolaylaştırır veya minimum uyum sağlamalarına razı olur. Bu da çocuğun bu davranışı tekrarlamasına yol açar.
Patlama sırasında çocuklar kontrolü kaybedebilirler, bu yüzden o an yapılacak fazla bir şey yoktur. Patlama geçtiğinde, kısa ve net cümlelerle durumu yönetin.
Son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ortalama tanı yaşı 5 veya 6 civarındadır, ancak 12 aylık kadar küçük çocuklarda bile tanı konulabilir.
alnız olmadığınızı unutmayın. Birçok genç, benzer kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor. Nasıl hissettiğinizi birine anlatmak cesaret gerektirebilir, ancak bu engeli aştığınızda sizi dinlemek ve destek olmak isteyen insanlar olacaktır.
Instagram, Facebook ve benzeri platformlarda en çok zaman geçiren gençlerin, en az zaman geçirenlere göre %13 ila %66 daha yüksek oranda depresyon yaşıyor.
Doğru stratejilerle sınıf ortamını daha verimli hale getirebilir ve çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz
DEHB'li çocuklar genellikle yaratıcı, mükemmel problem çözücüler ve sıradışı düşünen bireylerdir.
"Öfke nöbetleri ve krizler, tıpkı ateş gibi, birçok farklı problemden kaynaklanabilir ve onları durdurmak için neyin tetiklediğini anlamamız gerekir."
Çocuklar düzenli olarak duygusal patlamalar yaşıyorsa, ilk adım, çocuğunuzun davranışını tetikleyen şeyleri anlamaktır.
Dağınık yazı tembellik işareti olarak görebileceğini unutmayın. Ancak genellikle durum böyle değildir.
"Onun tek annesi/babası sizsiniz". O değil, "biz" değişirsek; çocuklarımızın da gelişip büyüyebileceği sağlıklı bir alan yaratabiliriz.
"Psikiyatrik bir durum yok ya, biz psikoloğa gittik." Bu, duyduğumuz en yaygın yanlışlardan biri. Görmezden gelmek sadece sorunu büyütür.
"Zorlandığını gördüğünüzde" önyargılarınızı ve korkularınızı bir yana bırakın. Psikolojik destek almasını sağlayın.
Davranım bozukluğu, çocukların kasıtlı zarar verme ve kuralları çiğneme gibi davranışlarla kendini gösterir ve duygusuz-empati yoksunu özellikler içerebilir.
Çocuklarda OKB, tekrar eden düşünceler (obsesyonlar) ve zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) kendini gösterir, terapi ve bazen ilaç tedavisi ile yönetilebilir.
Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB), çocukların otoriteye karşı sürekli olarak tartışma ve inatçılık sergilemesiyle kendini gösterir; tedavi için davranış terapisi önerilir.
Çocuk istismarı ve şiddet, çocukların fiziksel ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler, ancak doğru destekle çocukların toparlanması mümkündür.
DEHB, çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik gibi zorluklarla kendini gösteren bir bozukluktur, ancak doğru tedavi ile yönetilebilir
Disleksi, okuma ve yazmada zorluklara yol açan kalıcı bir durumdur, ancak doğru yöntemlerle bireylerin gelişimi desteklenebilir.
İfade edici dil bozukluğu, çocukların düşüncelerini anlatmada zorluk yaşadığı bir durumdur ve erken müdahale ile çözülebilir.
Çocuklarda depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, erken teşhis ve tedavi ile hayat kalitesi artırılabilir, ancak toplumda bu konuda farkındalık yeterli değildir.
Normal kaygı, günlük yaşamın bir parçasıyken, kaygı bozukluğu daha yoğun ve sürekli bir problem olarak günlük hayatı etkiler.
"Otizm (ASD), sosyal iletişim ve davranışlarda zorluklara yol açan nörolojik bir bozukluktur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle bireylerin bağımsız yaşam sürmeleri desteklenebilir."
"Çocuklarda uyku düzeni ve sağlıklı alışkanlıklar, gelişim için kritik önemdedir. Yaşa göre uyku süreleri ve sağlıklı uyku rutinleri ile çocukların uykusunu optimize edin."
"Zihinsel yetersizlik, bireyin bilişsel ve günlük yaşam becerilerinde zorluklar yaşadığı bir durumdur. Erken teşhis ve doğru destek, bireyin bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir."
"Çocuklarda anksiyete belirtilerini nasıl fark edebileceğinizi ve evde, okulda nasıl yardımcı olabileceğinizi keşfedin. Stratejiler ve ipuçları ile çocuğunuzu destekleyin."

Dr. Ayşegül Tonyalı

Çocuk ve ergen psİkiatrİstİ

Davranım Bozukluğu Tedavisi

Davranış sorunları olan çocuklar, olumlu davranışlar için ödüllendirilme ve istenmeyen davranışlara dair bedelle karşılaştırılmayı içeren terapiye genellikle iyi yanıt verirler. Ebeveyn eğitim programları, ebeveynlere çocuklarını ödüllendirme ve disiplin yöntemlerini nasıl tutarlı bir şekilde uygulayacaklarını öğretir.

Duygusuz-empati yoksunu özelliklere sahip çocuklar için ise daha özel bir yaklaşım gerekebilir. Bu çocuklar, genellikle sosyal ödüllere pek tepki vermezler, bu yüzden ödüllerin ve sonuçların onlarınilgisini çeken şeyler olması önemlidir.

Araştırmacılar, bu çocuklara yönelik özel ebeveyn eğitim programları geliştirmişlerdir. Ebeveyn-Çocuk Etkileşim Terapisi (PCIT),ebeveynlere çocuklarıyla daha pozitif etkileşimler kurmayı öğretir. Buprogramlar, çocukların davranışlarını değiştirmek için ödülleri ve sonuçlarıdaha etkili hale getirmeyi amaçlar.