Kiddy PrintKiddy Print
Kiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy Print

Çocukları İnternetten Korumak mı, Doğru Kullanıma Hazırlamak mı?

Günümüzde ebeveynlerin kafasında bir soru dönüp duruyor: "Çocuklarımı internetin tehlikelerinden uzak mı tutmalıyım, yoksa onları bu dijital dünyaya doğru şekilde mi hazırlamalıyım?" İkisi de kulağa mantıklı geliyor, değil mi? Ancak tamamen koruma çabasına girmenin uzun vadede mümkün olmadığını düşününce, çocukları dijital teknolojiyi sağlıklı bir şekilde kullanmaya hazırlamak daha sürdürülebilir bir seçenek olarak öne çıkıyor.

Ekran Süresi: Düşman mı, Dost mu?

Ekran süresi genelde kötü bir şeymiş gibi algılanır. Ancak dengeli bir şekilde kullanıldığında, dijital teknoloji çocukların öğrenmesine, yaratıcılığını geliştirmesine ve hatta sosyalleşmesine katkıda bulunabilir. Peki dengeyi nasıl sağlayacaksınız? İşte birkaç pratik yöntem:

• Kurallar Koymak: Çocuğunuzla birlikte, ekran süresiyle ilgili net kurallar oluşturun. Örneğin, yemek masasında telefon yok kuralı hem aile bağlarını güçlendirir hem de sağlıklı bir alışkanlık yaratır.

• Kısa Molalar: Uzun süre ekrana bakmak yerine, kısa ve düzenli aralar vermesini teşvik edin. Mesela, bir çizgi film izledikten sonra "Haydi şimdi biraz dışarı çıkıp koşalım!" demek mükemmel bir denge yaratır.

• Fiziksel Aktivite: Çocuğunuzu bol bol hareket etmeye teşvik edin. Parkta oynamak, bisiklete binmek veya basit bir ev içi dans partisi, hem eğlenceli hem de sağlıklıdır.

• Yaratıcılığı Destekleyin: Tablet yerine kağıt ve boya kalemlerini ortaya çıkarın. Çocuğunuz bir hikaye yazsın, bir resim çizsin ya da hayali bir oyun kursun. Teknolojiye alternatif yaratıcı aktiviteler, problem çözme becerilerini geliştirir.

• Uyku Öncesi Teknoloji Yasağı: Ekran ışığı uyku düzenini altüst edebilir. Bu yüzden, yatmadan önce en az bir saat ekranları kapatmak iyi bir fikirdir. "Ekran uyuyor, şimdi sıra sende!" gibi küçük bir espriyle bu alışkanlığı eğlenceli hale getirebilirsiniz.

Korumak mı, Hazırlamak mı?

Çocukları tamamen internetten uzak tutmak kulağa cazip gelebilir, ama bu onları gerçek dünyadan soyutlamak demektir. Dijital dünyayı yasaklamak yerine, onları bilinçli birer kullanıcı haline getirmek çok daha etkili bir yöntemdir. Çocuklarınız, bu dünyada nasıl güvenli bir şekilde gezinebileceklerini ve karşılaşabilecekleri risklerle nasıl başa çıkacaklarını öğrenmeliler.

Özellikle ergenlik döneminde, çocuklar sosyal medyayı daha fazla merak etmeye ve kullanmaya başlayabiliyor ve sosyal medya platformları en büyük endişelerden biri olabiliyor. Instagram, TikTok gibi platformlarda çocuklar çok çeşitli içeriklerle karşılaşabiliyor. Bunun önüne geçmek zor ama bu dünyaya nasıl yaklaşacaklarını öğretmek mümkün. Çocuğunuzla açık bir iletişim kurarak şu tür sorular sorabilirsiniz:

• “Bu videoyu izlerken neler hissettin?”

• “Sence bu doğru bir davranış mı?”

• “Sana garip gelen bir şey oldu mu?”

Bu şekilde, onlara sadece dijital medya okuryazarlığını kazandırmakla kalmaz, aynı zamanda izlediklerini ifade etmelerine ve sizinle paylaşmalarına da yardımcı olursunuz.

Kiddy Print
Her çocuk, doğru destekle parlayabilir.
Her çocuk, keşfedilmeyi bekleyen bir hazine taşır.
Öğrenme, sevgi ve destekle güçlenir.
Her çocuk özeldir. Disleksi bir engel değil, farklı bir öğrenme yoludur
Sağlıklı seçimler, mutlu bir gelecek yaratır.
Sabır ve sevgiyle her zorluk aşılır.
Çocuk istismarı bir insanlık suçudur!
Her adım, büyümenin bir parçasıdır.
Anlamak, iyileşmenin ilk adımıdır.
Doğru zamanda atılan bir adım, hayatları değiştirir.
Her yolculuk doğru bir başlangıçla başlar.
Çocukların tuvalet eğitimini tabusuz bir şekilde öğrenmesi için rahat bir ortam yaratın. Her çocuğun hızı farklıdır.
Ebeveynlikte otoriter, demokratik veya izin verici yaklaşımlar arasındaki farkları anlamak, doğru dengeyi kurmaya yardımcı olur.
Çocuklar kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirebilirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.
Sadece “Yap bunu!” demekten öte, onlara “Bunu neden yapman gerektiğini birlikte keşfedelim” demeli.
Bu bıkmışlık hissi sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, sadece insan olduğunuzu hatırlatır. Yani, nefes almanız gerekiyorsa, bir suç işlemiş gibi hissetmeyin.
Ekran süresini sınırlandırmak ve kaliteli içerik seçmek, çocukların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Örnek olmak önemlidir.
Çocuklara interneti doğru kullanmayı öğretmek, onları bilinçli ve sorumlu bireyler yapar. Yasak yerine rehberlik önemlidir.
Sevgiyle belirlenen sınırlar, çocukların özgüvenini artırır ve sağlıklı bireyler olmalarını destekler.
Ebeveyn öfkesi, bilinçli farkındalık ve duraklama stratejileri ile kontrol altına alınabilir. Kendinizi affedin ve ilerleyin.
Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar.
Güç, kontrol ya da çatışma temalarının oyunlarda öne çıktığını fark ettiğinizde, yargılamaktan kaçınıp, bu süreçlere açıklıkla yaklaşmak oldukça önemlidir.
Çocuklar bir noktada büyüyüp cezaları umursamayacak hale gelirler!
Unuymayın bütün duygular normaldir, önemli olan bu duygularla nasıl başa çıktığınızdır.
Anne, çok çirkinim," gibi cümleler, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biridir.
Çocukların yaşadıkları sosyal zorlukları ve duygusal iniş çıkışları paylaşmaya ihtiyaçları vardır. Ebeveyn olarak ilk görevimiz, onları yargılamadan dinleyebileceğimiz bir alan sunmak.
Açık uçlu oyuncakların belirli bir bitiş noktası yoktur. Bu yüzden çocuklar bu oyuncaklarla yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.
Eğer bir çocuk öfke nöbeti geçirirse, genellikle birisi görev taleplerini değiştirir, işi kolaylaştırır veya minimum uyum sağlamalarına razı olur. Bu da çocuğun bu davranışı tekrarlamasına yol açar.
Patlama sırasında çocuklar kontrolü kaybedebilirler, bu yüzden o an yapılacak fazla bir şey yoktur. Patlama geçtiğinde, kısa ve net cümlelerle durumu yönetin.
Son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ortalama tanı yaşı 5 veya 6 civarındadır, ancak 12 aylık kadar küçük çocuklarda bile tanı konulabilir.
alnız olmadığınızı unutmayın. Birçok genç, benzer kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor. Nasıl hissettiğinizi birine anlatmak cesaret gerektirebilir, ancak bu engeli aştığınızda sizi dinlemek ve destek olmak isteyen insanlar olacaktır.
Instagram, Facebook ve benzeri platformlarda en çok zaman geçiren gençlerin, en az zaman geçirenlere göre %13 ila %66 daha yüksek oranda depresyon yaşıyor.
Doğru stratejilerle sınıf ortamını daha verimli hale getirebilir ve çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz
DEHB'li çocuklar genellikle yaratıcı, mükemmel problem çözücüler ve sıradışı düşünen bireylerdir.
"Öfke nöbetleri ve krizler, tıpkı ateş gibi, birçok farklı problemden kaynaklanabilir ve onları durdurmak için neyin tetiklediğini anlamamız gerekir."
Çocuklar düzenli olarak duygusal patlamalar yaşıyorsa, ilk adım, çocuğunuzun davranışını tetikleyen şeyleri anlamaktır.
Dağınık yazı tembellik işareti olarak görebileceğini unutmayın. Ancak genellikle durum böyle değildir.
"Onun tek annesi/babası sizsiniz". O değil, "biz" değişirsek; çocuklarımızın da gelişip büyüyebileceği sağlıklı bir alan yaratabiliriz.
"Psikiyatrik bir durum yok ya, biz psikoloğa gittik." Bu, duyduğumuz en yaygın yanlışlardan biri. Görmezden gelmek sadece sorunu büyütür.
"Zorlandığını gördüğünüzde" önyargılarınızı ve korkularınızı bir yana bırakın. Psikolojik destek almasını sağlayın.
Davranım bozukluğu, çocukların kasıtlı zarar verme ve kuralları çiğneme gibi davranışlarla kendini gösterir ve duygusuz-empati yoksunu özellikler içerebilir.
Çocuklarda OKB, tekrar eden düşünceler (obsesyonlar) ve zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) kendini gösterir, terapi ve bazen ilaç tedavisi ile yönetilebilir.
Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB), çocukların otoriteye karşı sürekli olarak tartışma ve inatçılık sergilemesiyle kendini gösterir; tedavi için davranış terapisi önerilir.
Çocuk istismarı ve şiddet, çocukların fiziksel ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler, ancak doğru destekle çocukların toparlanması mümkündür.
DEHB, çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik gibi zorluklarla kendini gösteren bir bozukluktur, ancak doğru tedavi ile yönetilebilir
Disleksi, okuma ve yazmada zorluklara yol açan kalıcı bir durumdur, ancak doğru yöntemlerle bireylerin gelişimi desteklenebilir.
İfade edici dil bozukluğu, çocukların düşüncelerini anlatmada zorluk yaşadığı bir durumdur ve erken müdahale ile çözülebilir.
Çocuklarda depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, erken teşhis ve tedavi ile hayat kalitesi artırılabilir, ancak toplumda bu konuda farkındalık yeterli değildir.
Normal kaygı, günlük yaşamın bir parçasıyken, kaygı bozukluğu daha yoğun ve sürekli bir problem olarak günlük hayatı etkiler.
"Otizm (ASD), sosyal iletişim ve davranışlarda zorluklara yol açan nörolojik bir bozukluktur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle bireylerin bağımsız yaşam sürmeleri desteklenebilir."
"Çocuklarda uyku düzeni ve sağlıklı alışkanlıklar, gelişim için kritik önemdedir. Yaşa göre uyku süreleri ve sağlıklı uyku rutinleri ile çocukların uykusunu optimize edin."
"Zihinsel yetersizlik, bireyin bilişsel ve günlük yaşam becerilerinde zorluklar yaşadığı bir durumdur. Erken teşhis ve doğru destek, bireyin bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir."
"Çocuklarda anksiyete belirtilerini nasıl fark edebileceğinizi ve evde, okulda nasıl yardımcı olabileceğinizi keşfedin. Stratejiler ve ipuçları ile çocuğunuzu destekleyin."

Dr. Ayşegül Tonyalı

Çocuk ve ergen psİkiatrİstİ

Endişeler ve Çözümler

İnternette her şey harika değil, bunu biliyoruz. Ancak çocukları tamamen koruma çabası gerçekçi bir hedef değil. Bunun yerine, onları bu ortamda karşılaşabilecekleri durumlara hazırlamak daha etkili bir yaklaşım. Örneğin:

• Çocuğunuzu internet dolandırıcılıkları veya sahte içerikler konusunda bilinçlendirebilirsiniz.

• Sosyal medya kullanımını kademeli olarak öğretip yaşına uygun hesaplar açmasını sağlayabilirsiniz.

• Çevrim içi güvenlik kurallarını anlatabilir, "Parolanı kimseyle paylaşma" gibi temel prensipleri kavramalarına yardımcı olabilirsiniz.

Unutmayın, onları yalnız bırakmadan bu süreci yönetmek daha sağlıklı sonuçlar doğuracaktır.

Sonuç: Birlikte Keşfedin

Çocukları dijital dünyadan tamamen uzak tutmak yerine, bu dünyaya doğru bir şekilde hazırlamak onların geleceği için daha büyük bir kazanç sağlar. İnternetin ve dijital teknolojinin olumlu yönlerini öğrenmeleri, onları daha bilinçli bireyler haline getirir.

Unutmayın, burada önemli olan yasaklar koymak değil, rehberlik etmektir. Çocuklarınızın yanında olun, onlarla birlikte öğrenin ve bu süreci keyifli bir hale getirin. Belki de siz de bu sayede dijital dünyada yeni şeyler keşfedeceksiniz. Hem kim bilir, belki bir gün sizin rehberliğinizle harika bir uygulama geliştiren küçük bir dahiyle karşılaşırsınız!