● Ebeveyn olarak rolünüz, çocuğunuza sağlıklı yiyecekler sunmak ve onları yemeleri için fırsatlar yaratmaktır.
● Çocuğunuzun kararı, ne kadar yiyeceğine veya hiç yemeyeceğine bağlıdır.
● Eğer çocuğunuzun çok az ya da çok fazla yediğinden endişe ediyorsanız, sağlıklı bir beslenme rutini yardımcı olabilir.
● Kendiniz sağlıklı beslenerek ve evde bol miktarda sağlıklı yiyecek bulundurarak iyi bir rol model olun.
Çocukların İştahı ve Sağlıklı Beslenme
Çocukların iştahı günden güne değişebilir ve bu genellikle endişe edilecek bir durum değildir.
Bazen çocuğunuz çok yemek yemek isteyebilir. Bu gayet normaldir. Önemli olan, ona sağlıklı yiyecekler sunmanızdır.
Diğer zamanlarda ise daha az yemek isteyebilir. Bu da normaldir. Eğer çocuğunuz yemek yemek istemiyorsa, muhtemelen bir sonraki öğünde ya da ertesi gün bunu telafi edecektir. Yemek yemeye zorlamak veya ödül olarak farklı yiyecekler sunmak, çocukların kendi iştahlarını dinlememelerine neden olabilir.
Sizin göreviniz, çocuğunuza sağlıklı yiyecekler sunmak ve onları yemeleri için fırsatlar yaratmaktır. Ne kadar yiyeceğine veya hiç yemeyeceğine karar vermek çocuğunuza bağlıdır. Eğer çocuğunuz büyüyor ve gelişiyorsa, muhtemelen yeterince besleniyordur.
Çocuklara sağlıklı beslenme mesajları vermenin en etkili yolu, iyi bir rol model olmaktır. Her gün sağlıklı besinleri tercih ettiğinizi görmek, onların da aynı alışkanlıkları geliştirmesine yardımcı olur.çocuklar genellikle gördüklerini yaparlar.
Her çocuk, doğru destekle parlayabilir.
Her çocuk, keşfedilmeyi bekleyen bir hazine taşır.
Öğrenme, sevgi ve destekle güçlenir.
Her çocuk özeldir. Disleksi bir engel değil, farklı bir öğrenme yoludur
Sağlıklı seçimler, mutlu bir gelecek yaratır.
Sabır ve sevgiyle her zorluk aşılır.
Çocuk istismarı bir insanlık suçudur!
Her adım, büyümenin bir parçasıdır.
Anlamak, iyileşmenin ilk adımıdır.
Doğru zamanda atılan bir adım, hayatları değiştirir.
Her yolculuk doğru bir başlangıçla başlar.
Çocukların tuvalet eğitimini tabusuz bir şekilde öğrenmesi için rahat bir ortam yaratın. Her çocuğun hızı farklıdır.
Ebeveynlikte otoriter, demokratik veya izin verici yaklaşımlar arasındaki farkları anlamak, doğru dengeyi kurmaya yardımcı olur.
Çocuklar kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirebilirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.
Sadece “Yap bunu!” demekten öte, onlara “Bunu neden yapman gerektiğini birlikte keşfedelim” demeli.
Bu bıkmışlık hissi sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, sadece insan olduğunuzu hatırlatır. Yani, nefes almanız gerekiyorsa, bir suç işlemiş gibi hissetmeyin.
Ekran süresini sınırlandırmak ve kaliteli içerik seçmek, çocukların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Örnek olmak önemlidir.
Çocuklara interneti doğru kullanmayı öğretmek, onları bilinçli ve sorumlu bireyler yapar. Yasak yerine rehberlik önemlidir.
Sevgiyle belirlenen sınırlar, çocukların özgüvenini artırır ve sağlıklı bireyler olmalarını destekler.
Ebeveyn öfkesi, bilinçli farkındalık ve duraklama stratejileri ile kontrol altına alınabilir. Kendinizi affedin ve ilerleyin.
Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar.
Güç, kontrol ya da çatışma temalarının oyunlarda öne çıktığını fark ettiğinizde, yargılamaktan kaçınıp, bu süreçlere açıklıkla yaklaşmak oldukça önemlidir.
Çocuklar bir noktada büyüyüp cezaları umursamayacak hale gelirler!
Unuymayın bütün duygular normaldir, önemli olan bu duygularla nasıl başa çıktığınızdır.
Anne, çok çirkinim," gibi cümleler, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biridir.
Çocukların yaşadıkları sosyal zorlukları ve duygusal iniş çıkışları paylaşmaya ihtiyaçları vardır. Ebeveyn olarak ilk görevimiz, onları yargılamadan dinleyebileceğimiz bir alan sunmak.
Açık uçlu oyuncakların belirli bir bitiş noktası yoktur. Bu yüzden çocuklar bu oyuncaklarla yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.
Eğer bir çocuk öfke nöbeti geçirirse, genellikle birisi görev taleplerini değiştirir, işi kolaylaştırır veya minimum uyum sağlamalarına razı olur. Bu da çocuğun bu davranışı tekrarlamasına yol açar.
Patlama sırasında çocuklar kontrolü kaybedebilirler, bu yüzden o an yapılacak fazla bir şey yoktur. Patlama geçtiğinde, kısa ve net cümlelerle durumu yönetin.
Son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ortalama tanı yaşı 5 veya 6 civarındadır, ancak 12 aylık kadar küçük çocuklarda bile tanı konulabilir.
alnız olmadığınızı unutmayın. Birçok genç, benzer kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor. Nasıl hissettiğinizi birine anlatmak cesaret gerektirebilir, ancak bu engeli aştığınızda sizi dinlemek ve destek olmak isteyen insanlar olacaktır.
Instagram, Facebook ve benzeri platformlarda en çok zaman geçiren gençlerin, en az zaman geçirenlere göre %13 ila %66 daha yüksek oranda depresyon yaşıyor.
Doğru stratejilerle sınıf ortamını daha verimli hale getirebilir ve çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz
DEHB'li çocuklar genellikle yaratıcı, mükemmel problem çözücüler ve sıradışı düşünen bireylerdir.
"Öfke nöbetleri ve krizler, tıpkı ateş gibi, birçok farklı problemden kaynaklanabilir ve onları durdurmak için neyin tetiklediğini anlamamız gerekir."
Çocuklar düzenli olarak duygusal patlamalar yaşıyorsa, ilk adım, çocuğunuzun davranışını tetikleyen şeyleri anlamaktır.
Dağınık yazı tembellik işareti olarak görebileceğini unutmayın. Ancak genellikle durum böyle değildir.
"Onun tek annesi/babası sizsiniz". O değil, "biz" değişirsek; çocuklarımızın da gelişip büyüyebileceği sağlıklı bir alan yaratabiliriz.
"Psikiyatrik bir durum yok ya, biz psikoloğa gittik." Bu, duyduğumuz en yaygın yanlışlardan biri. Görmezden gelmek sadece sorunu büyütür.
"Zorlandığını gördüğünüzde" önyargılarınızı ve korkularınızı bir yana bırakın. Psikolojik destek almasını sağlayın.
Davranım bozukluğu, çocukların kasıtlı zarar verme ve kuralları çiğneme gibi davranışlarla kendini gösterir ve duygusuz-empati yoksunu özellikler içerebilir.
Çocuklarda OKB, tekrar eden düşünceler (obsesyonlar) ve zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) kendini gösterir, terapi ve bazen ilaç tedavisi ile yönetilebilir.
Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB), çocukların otoriteye karşı sürekli olarak tartışma ve inatçılık sergilemesiyle kendini gösterir; tedavi için davranış terapisi önerilir.
Çocuk istismarı ve şiddet, çocukların fiziksel ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler, ancak doğru destekle çocukların toparlanması mümkündür.
DEHB, çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik gibi zorluklarla kendini gösteren bir bozukluktur, ancak doğru tedavi ile yönetilebilir
Disleksi, okuma ve yazmada zorluklara yol açan kalıcı bir durumdur, ancak doğru yöntemlerle bireylerin gelişimi desteklenebilir.
İfade edici dil bozukluğu, çocukların düşüncelerini anlatmada zorluk yaşadığı bir durumdur ve erken müdahale ile çözülebilir.
Çocuklarda depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, erken teşhis ve tedavi ile hayat kalitesi artırılabilir, ancak toplumda bu konuda farkındalık yeterli değildir.
Normal kaygı, günlük yaşamın bir parçasıyken, kaygı bozukluğu daha yoğun ve sürekli bir problem olarak günlük hayatı etkiler.
"Otizm (ASD), sosyal iletişim ve davranışlarda zorluklara yol açan nörolojik bir bozukluktur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle bireylerin bağımsız yaşam sürmeleri desteklenebilir."
"Çocuklarda uyku düzeni ve sağlıklı alışkanlıklar, gelişim için kritik önemdedir. Yaşa göre uyku süreleri ve sağlıklı uyku rutinleri ile çocukların uykusunu optimize edin."
"Zihinsel yetersizlik, bireyin bilişsel ve günlük yaşam becerilerinde zorluklar yaşadığı bir durumdur. Erken teşhis ve doğru destek, bireyin bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir."
"Çocuklarda anksiyete belirtilerini nasıl fark edebileceğinizi ve evde, okulda nasıl yardımcı olabileceğinizi keşfedin. Stratejiler ve ipuçları ile çocuğunuzu destekleyin."
Dr. Ayşegül Tonyalı
Çocuk ve ergen psİkiatrİstİ
"Mide Konuşması" ve Sağlıklı Yeme Davranışı
Çocuğunuza midesinin beynine nasıl "konuştuğunu" öğretirseniz, iştahını ve açlığını daha iyi anlamaya başlayacaktır.
Örneğin, ona yemeğin mideye girdikten yaklaşık 20 dakika sonra beyninin midesinin dolu olduğunu fark ettiğini açıklayabilirsiniz.
Ayrıca, açlığının şu faktörlere bağlı olduğunu anlatabilirsiniz:
● Ne kadar fiziksel aktivite yaptıkları
● Son birkaç günde ne kadar yemek yedikleri
Öğün ve atıştırmalıkları düzenli zamanlarda sunmak, yemek saatlerinde daha iyi bir iştahı teşvik eder. Düzenli öğünler ve atıştırmalıklar, sağlıklı bir beslenme rutininin parçası olabilir.
Çok Yemek Yeme
Çocuklar çok fazla yediğinde, vücutlarının büyüme ve gelişme için ihtiyaç duyduğundan daha fazla besin alırlar. Eğer çocuğunuzun çok fazla yediğinden endişe ediyorsanız, şu yöntemleri deneyebilirsiniz:
● Biraz daha küçük porsiyonlar sunun. Eğer çocuğunuz bitirirse, küçük bir ikinci porsiyon teklif edebilirsiniz. Bu, çocuğunuzun beynine ve midesine yetişme fırsatı verir ve daha küçük porsiyonlarla doyduğunu fark etmesine yardımcı olabilir.
● Yemeğin bir kısmını yemiyorsa—örneğin sebzeleri—bu çocuğunuzun tercihidir. Sebzeleri telafi etmek için ekstra et gibi başka yiyecekler sunmak iyi bir fikir değildir.
● Yemeği daha küçük bir tabakta servis edin. Böylece çocuğunuz uygun porsiyonu alır ama yine de "dolu bir tabak" hissi yaşar.
● Yemek saatlerinde dikkat dağıtıcı şeylerden kaçının—televizyon veya oyuncaklar gibi. Bu, çocuğunuzun iştahına odaklanmasına ve doyduğunu fark etmesine yardımcı olur.
Yeterince Yememek
Çocuklar yeterince yemediklerinde, vücutları büyüme ve gelişme için gereken besinleri alamaz.
Eğer çocuğunuzun yemek saatlerinde yeterince yemediğini veya iştahının olmadığını düşünüyorsanız, şu stratejileri deneyebilirsiniz:
● Her gün aynı saatlerde yemek sunun. Çocuklar düzenli yemek saatlerinde yemek yerse, o saatlerde daha fazla acıkırlar.
● Atıştırmalık miktarlarını küçük tutarak öğünlerde daha fazla yemesini teşvik edin. Düzenli öğünler arasında bir küçük atıştırmalık genellikle enerji takviyesi için yeterlidir, özellikle çocuğunuz çok aktif değilse. Fazla veya büyük atıştırmalıklar, ana öğünden önce çok tok hissetmelerine neden olabilir.
● Eğer yemeğini yemezse alternatif sunmaktan kaçının. Çocuğunuz o an sadece küçük bir iştaha sahip olabilir.
● Çocuğunuzun büyümesi veya yeme alışkanlıkları hakkında endişeleriniz varsa, bir doktora, çocuk doktoruna veya diyetisyene danışın.
Sağlıklı Beslenme ve Çocuklara Mesajlar
Sağlıklı beslenme alışkanlıkları evde başlar.
Çocuğunuza sağlıklı ve besleyici yiyecekler sunmak, onların büyüme ve gelişimi için önemlidir. Aynı zamanda etrafını sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve yiyeceklerle ilgili mesajlarla çevrelemek de faydalıdır. Bu, çocuğunuzun şimdi ve gelecekte sağlıklı besin seçimleri yapmasına yardımcı olabilir.
İşte sağlıklı beslenme ve yiyecek mesajları için bazı fikirler:
● Mutfakta kolayca görülebilen ve ulaşılabilen bir yerde taze meyvelerle dolu bir kase bulundurun. Meyveyi atıştırmalık olarak veya çocuğunuz yemeklerden sonra hâlâ açsa ek olarak sunabilirsiniz.
● Kiler ve buzdolabınızı bol miktarda sağlıklı ve besleyici seçeneklerle doldurun, "arada bir" tüketilecek yiyecekleri market raflarında bırakın.
● Farklı renk, doku ve tatlarda meyve ve sebzeler seçin. Çeşitlilik ne kadar fazlaysa, çocuğunuzun ilgisini çekecek bir şey bulma olasılığı o kadar artar.
● Çocuğunuzu yemek planlama ve hazırlama sürecine dahil edin. Yemek yapımına yardımcı olmuşsa, yemeği yeme olasılığı daha yüksektir.
● Aile olarak sağlıklı öğünlerin tadını olabildiğince sık birlikte çıkarın. Ailenizin rutinine uygun birlikte yemek yeme fırsatları arayın. Örneğin, birlikte kahvaltı yapmak veya hafta sonları birlikte yemek yemek aileniz için iyi olabilir.
● Yemek yerken televizyonu kapatın. Böylece çocuğunuz yemeğe, sunduğunuz taze ve sağlıklı besinlere ve "mide konuşmasına" odaklanır.
● Çocuğunuzla birlikte sağlıklı beslenme mesajları içeren kitaplar okuyun—örneğin, meyve ve sebzelerin resimlerini içeren kitaplar. Farklı türleri, renkleri, şekilleri ve benzerlerini göstermesini isteyin.
● Evde sağlıklı atıştırmalıkları el altında bulundurun—ve sağlıksız olanları almaktan kaçının. Çocuklar, ellerindeki tek seçenek sağlıklı olduğunda onu tercih edeceklerdir. Örneğin, tezgâhta bir kase taze meyve ve buzdolabında bir kap sebze çubukları bulundurabilirsiniz.
Unutmayın, çocuklarınızın sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmesinde en büyük etken sizsiniz. Onlara iyi bir örnek olarak ve sağlıklı seçenekler sunarak, onların şimdi ve gelecekte daha sağlıklı bireyler olmalarına yardımcı olabilirsiniz.
