Kiddy PrintKiddy Print
Kiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy Print

Çocuğum Yalan Söylüyor! Bu Durumda Ne Yapmalıyım?

Çocukların yalan söylemeye başlaması, pek çok ebeveyn için endişe verici olabilir. Ancak yalan söyleme davranışı genellikle çocukların gelişiminin doğal bir parçasıdır. Çocuklar, yaklaşık 3 yaşından itibaren yalan söylemeyi öğrenmeye başlarlar. Bu yaş, onların dünyayı keşfetmeye başladıkları ve sizin zihinlerini okuyamadığınızı fark ettikleri dönemdir. Yalan söylemek, bu süreçte bir öğrenme aracı olabilir. Peki, çocuklar neden yalan söyler ve bu durumu nasıl yönetebilirsiniz?

Çocuklar Neden Yalan Söyler?

Çocuklar birçok farklı nedenle yalan söyleyebilirler:

- Sorunlardan kaçınmak: Yaptıkları bir hatayı örtbas etmek için yalan söyleyebilirler.

- Tepkinizi görmek: Yalan söyleyerek sizin nasıl tepki vereceğinizi test edebilirler.

- Daha heyecanlı bir hikaye yaratmak: Hikayelerine heyecan katmak için yalana başvurabilirler.

- Deney yapmak: Bir hikayede geçen olayların gerçekte de yaşandığını söyleyerek deneme yapabilirler.

- İlgi çekmek: Kendilerini daha iyi veya üstün göstermek için yalan söyleyebilirler.

- Bir şey elde etmek: İstediklerini elde etmek için yalan söyleyebilirler, örneğin "Annem bana akşam yemeğinden önce şeker verir" gibi.

- Başkalarının duygularını incitmemek: Bu tür yalanlara genellikle "beyaz yalan" denir.

Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar. Bu nedenle, çocukların yalan söyleme davranışını anlamak ve bu süreçte onlara nasıl rehberlik edeceğinizi bilmek önemlidir.

Kiddy Print
Her çocuk, doğru destekle parlayabilir.
Her çocuk, keşfedilmeyi bekleyen bir hazine taşır.
Öğrenme, sevgi ve destekle güçlenir.
Her çocuk özeldir. Disleksi bir engel değil, farklı bir öğrenme yoludur
Sağlıklı seçimler, mutlu bir gelecek yaratır.
Sabır ve sevgiyle her zorluk aşılır.
Çocuk istismarı bir insanlık suçudur!
Her adım, büyümenin bir parçasıdır.
Anlamak, iyileşmenin ilk adımıdır.
Doğru zamanda atılan bir adım, hayatları değiştirir.
Her yolculuk doğru bir başlangıçla başlar.
Çocukların tuvalet eğitimini tabusuz bir şekilde öğrenmesi için rahat bir ortam yaratın. Her çocuğun hızı farklıdır.
Ebeveynlikte otoriter, demokratik veya izin verici yaklaşımlar arasındaki farkları anlamak, doğru dengeyi kurmaya yardımcı olur.
Çocuklar kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirebilirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.
Sadece “Yap bunu!” demekten öte, onlara “Bunu neden yapman gerektiğini birlikte keşfedelim” demeli.
Bu bıkmışlık hissi sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, sadece insan olduğunuzu hatırlatır. Yani, nefes almanız gerekiyorsa, bir suç işlemiş gibi hissetmeyin.
Ekran süresini sınırlandırmak ve kaliteli içerik seçmek, çocukların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Örnek olmak önemlidir.
Çocuklara interneti doğru kullanmayı öğretmek, onları bilinçli ve sorumlu bireyler yapar. Yasak yerine rehberlik önemlidir.
Sevgiyle belirlenen sınırlar, çocukların özgüvenini artırır ve sağlıklı bireyler olmalarını destekler.
Ebeveyn öfkesi, bilinçli farkındalık ve duraklama stratejileri ile kontrol altına alınabilir. Kendinizi affedin ve ilerleyin.
Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar.
Güç, kontrol ya da çatışma temalarının oyunlarda öne çıktığını fark ettiğinizde, yargılamaktan kaçınıp, bu süreçlere açıklıkla yaklaşmak oldukça önemlidir.
Çocuklar bir noktada büyüyüp cezaları umursamayacak hale gelirler!
Unuymayın bütün duygular normaldir, önemli olan bu duygularla nasıl başa çıktığınızdır.
Anne, çok çirkinim," gibi cümleler, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biridir.
Çocukların yaşadıkları sosyal zorlukları ve duygusal iniş çıkışları paylaşmaya ihtiyaçları vardır. Ebeveyn olarak ilk görevimiz, onları yargılamadan dinleyebileceğimiz bir alan sunmak.
Açık uçlu oyuncakların belirli bir bitiş noktası yoktur. Bu yüzden çocuklar bu oyuncaklarla yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.
Eğer bir çocuk öfke nöbeti geçirirse, genellikle birisi görev taleplerini değiştirir, işi kolaylaştırır veya minimum uyum sağlamalarına razı olur. Bu da çocuğun bu davranışı tekrarlamasına yol açar.
Patlama sırasında çocuklar kontrolü kaybedebilirler, bu yüzden o an yapılacak fazla bir şey yoktur. Patlama geçtiğinde, kısa ve net cümlelerle durumu yönetin.
Son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ortalama tanı yaşı 5 veya 6 civarındadır, ancak 12 aylık kadar küçük çocuklarda bile tanı konulabilir.
alnız olmadığınızı unutmayın. Birçok genç, benzer kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor. Nasıl hissettiğinizi birine anlatmak cesaret gerektirebilir, ancak bu engeli aştığınızda sizi dinlemek ve destek olmak isteyen insanlar olacaktır.
Instagram, Facebook ve benzeri platformlarda en çok zaman geçiren gençlerin, en az zaman geçirenlere göre %13 ila %66 daha yüksek oranda depresyon yaşıyor.
Doğru stratejilerle sınıf ortamını daha verimli hale getirebilir ve çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz
DEHB'li çocuklar genellikle yaratıcı, mükemmel problem çözücüler ve sıradışı düşünen bireylerdir.
"Öfke nöbetleri ve krizler, tıpkı ateş gibi, birçok farklı problemden kaynaklanabilir ve onları durdurmak için neyin tetiklediğini anlamamız gerekir."
Çocuklar düzenli olarak duygusal patlamalar yaşıyorsa, ilk adım, çocuğunuzun davranışını tetikleyen şeyleri anlamaktır.
Dağınık yazı tembellik işareti olarak görebileceğini unutmayın. Ancak genellikle durum böyle değildir.
"Onun tek annesi/babası sizsiniz". O değil, "biz" değişirsek; çocuklarımızın da gelişip büyüyebileceği sağlıklı bir alan yaratabiliriz.
"Psikiyatrik bir durum yok ya, biz psikoloğa gittik." Bu, duyduğumuz en yaygın yanlışlardan biri. Görmezden gelmek sadece sorunu büyütür.
"Zorlandığını gördüğünüzde" önyargılarınızı ve korkularınızı bir yana bırakın. Psikolojik destek almasını sağlayın.
Davranım bozukluğu, çocukların kasıtlı zarar verme ve kuralları çiğneme gibi davranışlarla kendini gösterir ve duygusuz-empati yoksunu özellikler içerebilir.
Çocuklarda OKB, tekrar eden düşünceler (obsesyonlar) ve zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) kendini gösterir, terapi ve bazen ilaç tedavisi ile yönetilebilir.
Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB), çocukların otoriteye karşı sürekli olarak tartışma ve inatçılık sergilemesiyle kendini gösterir; tedavi için davranış terapisi önerilir.
Çocuk istismarı ve şiddet, çocukların fiziksel ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler, ancak doğru destekle çocukların toparlanması mümkündür.
DEHB, çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik gibi zorluklarla kendini gösteren bir bozukluktur, ancak doğru tedavi ile yönetilebilir
Disleksi, okuma ve yazmada zorluklara yol açan kalıcı bir durumdur, ancak doğru yöntemlerle bireylerin gelişimi desteklenebilir.
İfade edici dil bozukluğu, çocukların düşüncelerini anlatmada zorluk yaşadığı bir durumdur ve erken müdahale ile çözülebilir.
Çocuklarda depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, erken teşhis ve tedavi ile hayat kalitesi artırılabilir, ancak toplumda bu konuda farkındalık yeterli değildir.
Normal kaygı, günlük yaşamın bir parçasıyken, kaygı bozukluğu daha yoğun ve sürekli bir problem olarak günlük hayatı etkiler.
"Otizm (ASD), sosyal iletişim ve davranışlarda zorluklara yol açan nörolojik bir bozukluktur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle bireylerin bağımsız yaşam sürmeleri desteklenebilir."
"Çocuklarda uyku düzeni ve sağlıklı alışkanlıklar, gelişim için kritik önemdedir. Yaşa göre uyku süreleri ve sağlıklı uyku rutinleri ile çocukların uykusunu optimize edin."
"Zihinsel yetersizlik, bireyin bilişsel ve günlük yaşam becerilerinde zorluklar yaşadığı bir durumdur. Erken teşhis ve doğru destek, bireyin bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir."
"Çocuklarda anksiyete belirtilerini nasıl fark edebileceğinizi ve evde, okulda nasıl yardımcı olabileceğinizi keşfedin. Stratejiler ve ipuçları ile çocuğunuzu destekleyin."

Dr. Ayşegül Tonyalı

Çocuk ve ergen psİkiatrİstİ

Çocuklar Yalan Söylemeye Ne Zaman Başlar?

Çocuklar genellikle 3 yaş civarında yalan söylemeye başlar. 4-6 yaş arasında ise çocuklar yalan söylemede daha ustalaşabilirler. Yalanlarına uygun yüz ifadeleri ve ses tonlarını eklemeyi öğrenebilirler. Ancak bu yaşlarda, eğer onlara ne dediklerini açıklamalarını isterseniz, genellikle gerçeği itiraf ederler.

Çocuklar büyüdükçe, yalanları daha karmaşık hale gelir. Ergenlik döneminde ise çocuklar, başkalarının duygularını incitmemek adına beyaz yalanlar söylemeye başlayabilirler.

Çocuğunuzun Doğruyu Söylemesini Teşvik Edin

Çocuklar, doğruyu söylemenin önemini anladıklarında dürüstlüğü teşvik etmek kolaylaşır. Aile içinde dürüstlüğün değerini vurgulamak ve yalanın sonuçlarını onlara göstermek önemlidir. İşte birkaç öneri:

- Dürüstlük hakkında konuşun: Çocuğunuza "Bir öğretmene yalan söylesen ne olurdu?" gibi sorular sorarak dürüstlüğün önemini anlamalarına yardımcı olun.

- Zor durumlarda yalan söylemekten koruyun: Örneğin, süt döküldüğünde, "Süt dökülmüş, hadi birlikte temizleyelim" diyerek çocuğunuzu yalan söyleme zorunluluğundan kurtarın.

- Doğruyu söylediğinde övün: "Bana gerçeği söylediğin için çok mutluyum, hadi birlikte bir çözüm bulalım" diyerek dürüst davranışlarını pekiştirin.

- Dürüstlüğü modelleyin: Örneğin, "Bugün işimde bir hata yaptım ve patronuma söyledim ki hatamı düzeltebilelim" diyerek kendi dürüstlüğünüzü gösterebilirsiniz.

Hayal Ürünü Hikayeler ve Yalanlar Arasındaki Farkı Anlayın

Çocukların hayal güçleri gelişimlerinin önemli bir parçasıdır. 4 yaşından küçük çocukların anlattığı uzun ve gerçek olmayan hikayeleri yalan olarak değerlendirmek yerine, hayal gücü olarak görmek gerekir. Örneğin, çocuğunuz bir hikaye anlattığında, "Bu harika bir hikaye, bunu bir kitap haline getirebiliriz!" diyerek hayal güçlerini destekleyebilirsiniz.

Bilinçli Yalanlarla Nasıl Başa Çıkılır?

Eğer çocuğunuz bilerek bir yalan söylüyorsa, ilk adım yalan söylemenin kabul edilemez olduğunu onlara belirtmektir. Çocuğunuza bunun neden yanlış olduğunu anlamalarına yardımcı olun. Bu durumu bir aile kuralı haline getirmek de etkili olabilir.

- Yalan ve davranışı ayrı ele alın: Eğer çocuğunuz duvara çizim yapıp sonra bunu inkar ediyorsa, hem çizim için hem de yalan için ayrı sonuçlar belirleyebilirsiniz. Ancak eğer sadece bir hatayı örtbas etmeye çalışıyorsa, sadece yalanı ele alabilirsiniz.

Çocukların anlattıkları hikayelere tamamen kapıyı kapatmamak ve onların dünyalarına adım atarak rehberlik etmek önemli bir yaklaşımdır. Çocuğunuz bir Komodo ejderhası gördüğünü iddia ediyorsa, ona "Bana bu hikayeyi anlat, ejderha nasıl görünüyordu?" diyerek yaratıcılıklarını destekleyebilirsiniz.

Çocukların yalan söylemesi, onların dünyayı anlama çabalarının bir parçası olabilir. Onları anlamaya çalışarak, dürüstlüğü teşvik ederek ve hikayelerini dikkatle dinleyerek bu süreçte onlara en iyi şekilde destek olabilirsiniz.