Kiddy PrintKiddy Print
Kiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy PrintKiddy Print

Anksiyete Bozuklukları: Evde ve Okulda Çocuğunuza Yardımcı Olmanın Yolları

Anksiyete Nedir?

Anksiyete, kaygı veya korku hissetmek anlamına gelir. Çocuklar, özellikle sınavlardan önce ya da bir grup önünde konuşacakları zamanlarda endişeli olabilirler, bu gayet normaldir. Ancak eğer çocuğunuzun kaygıları günlük hayatını etkilemeye başladıysa — örneğin tek başına uyuyamıyor, dışarıda oynamaktan korkuyor ya da okula gitmek istemiyorsa — bu durumda biraz daha desteğe ihtiyaç duyuyor olabilir.

Çocuklarda Anksiyete Belirtileri Nelerdir?

Çocuğunuz kaygılandığında bunu size söylemeyebilir. Hatta bazen nedenini bilmeden kendini kötü ya da hasta hissedebilir. Aşağıda çocuklarda sık görülen anksiyete belirtilerinden bazılarını bulabilirsiniz:

•Kalp çarpıntısı

•Terleme ya da yüz kızarması

•Titreme, mide bulantısı

•Aşırı sıcak ya da soğuk hissetme

•Dikkatini toplayamama ya da yerinde duramama

•Küçük erkek çocuklarında kasık bölgesine dokunma alışkanlığı

Evde Anksiyeteyle Nasıl Baş Edebilirsiniz?

Anksiyetesi olan bir çocuğa evde yardımcı olmak için şu ipuçları işinize yarayabilir:

•Çocuğunuzla Bağ Kurun: Her gün sadece ona ayırdığınız bir zaman dilimi yaratın. Sadece 10 dakika bile büyük fark yaratabilir. Birlikte resim yapmak, bahçede oynamak ya da bisiklet sürmek gibi basit ama eğlenceli aktiviteler yapabilirsiniz.

•Onu Övün ve Özgüvenini Artırın: “O ödevi harika yapmışsın!” ya da “Çamaşırları toplarken bana yardım ettin, teşekkür ederim.” gibi cümlelerle çocuğunuzun kendini iyi hissetmesini sağlayın.

•Endişelerinin Kaynağını Bulun: Zorbalık, ailede yaşanan bir boşanma ya da yakın birinin kaybı gibi durumlar çocuğunuzda kaygıya neden olabilir. Bu gibi durumlar karşısında çocuğunuz ekstra yardıma ihtiyaç duyabilir.

Çocuğunuzun Korkularıyla Başa Çıkmasına Yardımcı Olun

Çocuğunuz sakin olduğu bir anda, korkularıyla nasıl başa çıkabileceği hakkında konuşabilirsiniz. Onlara şu stratejileri öğretebilirsiniz:

•Derin nefes alıp verme ve kas gevşetme egzersizleri

•Olumlu içsel konuşmalar yapmak (Örneğin, "Bunu deneyeceğim" demek, "Bunu yapamam" yerine)

•Kendi yatak odası ya da sevdiği bir yeri hayal etmek

•Korkularla adım adım yüzleşmek, örneğin korktukları şeylerle küçük adımlarla tanışmak

•Cesur davranışlarını takdir etmek: Burada amaç kaçınmak değil, başa çıkmayı öğrenmek

Kiddy Print
Her çocuk, doğru destekle parlayabilir.
Her çocuk, keşfedilmeyi bekleyen bir hazine taşır.
Öğrenme, sevgi ve destekle güçlenir.
Her çocuk özeldir. Disleksi bir engel değil, farklı bir öğrenme yoludur
Sağlıklı seçimler, mutlu bir gelecek yaratır.
Sabır ve sevgiyle her zorluk aşılır.
Çocuk istismarı bir insanlık suçudur!
Her adım, büyümenin bir parçasıdır.
Anlamak, iyileşmenin ilk adımıdır.
Doğru zamanda atılan bir adım, hayatları değiştirir.
Her yolculuk doğru bir başlangıçla başlar.
Çocukların tuvalet eğitimini tabusuz bir şekilde öğrenmesi için rahat bir ortam yaratın. Her çocuğun hızı farklıdır.
Ebeveynlikte otoriter, demokratik veya izin verici yaklaşımlar arasındaki farkları anlamak, doğru dengeyi kurmaya yardımcı olur.
Çocuklar kendileriyle ilgili olumsuz bir "iç ses" geliştirebilirler ve bu ses, onların özgüvenini baltalayabilir.
Sadece “Yap bunu!” demekten öte, onlara “Bunu neden yapman gerektiğini birlikte keşfedelim” demeli.
Bu bıkmışlık hissi sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, sadece insan olduğunuzu hatırlatır. Yani, nefes almanız gerekiyorsa, bir suç işlemiş gibi hissetmeyin.
Ekran süresini sınırlandırmak ve kaliteli içerik seçmek, çocukların sağlıklı gelişimi için gereklidir. Örnek olmak önemlidir.
Çocuklara interneti doğru kullanmayı öğretmek, onları bilinçli ve sorumlu bireyler yapar. Yasak yerine rehberlik önemlidir.
Sevgiyle belirlenen sınırlar, çocukların özgüvenini artırır ve sağlıklı bireyler olmalarını destekler.
Ebeveyn öfkesi, bilinçli farkındalık ve duraklama stratejileri ile kontrol altına alınabilir. Kendinizi affedin ve ilerleyin.
Çocukların yalan söylemesinin ardında genellikle bir öğrenme süreci ve gelişimsel nedenler yatar.
Güç, kontrol ya da çatışma temalarının oyunlarda öne çıktığını fark ettiğinizde, yargılamaktan kaçınıp, bu süreçlere açıklıkla yaklaşmak oldukça önemlidir.
Çocuklar bir noktada büyüyüp cezaları umursamayacak hale gelirler!
Unuymayın bütün duygular normaldir, önemli olan bu duygularla nasıl başa çıktığınızdır.
Anne, çok çirkinim," gibi cümleler, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı durumlardan biridir.
Çocukların yaşadıkları sosyal zorlukları ve duygusal iniş çıkışları paylaşmaya ihtiyaçları vardır. Ebeveyn olarak ilk görevimiz, onları yargılamadan dinleyebileceğimiz bir alan sunmak.
Açık uçlu oyuncakların belirli bir bitiş noktası yoktur. Bu yüzden çocuklar bu oyuncaklarla yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini geliştirebilirler.
Eğer bir çocuk öfke nöbeti geçirirse, genellikle birisi görev taleplerini değiştirir, işi kolaylaştırır veya minimum uyum sağlamalarına razı olur. Bu da çocuğun bu davranışı tekrarlamasına yol açar.
Patlama sırasında çocuklar kontrolü kaybedebilirler, bu yüzden o an yapılacak fazla bir şey yoktur. Patlama geçtiğinde, kısa ve net cümlelerle durumu yönetin.
Son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun (OSB) ortalama tanı yaşı 5 veya 6 civarındadır, ancak 12 aylık kadar küçük çocuklarda bile tanı konulabilir.
alnız olmadığınızı unutmayın. Birçok genç, benzer kaygı bozukluklarıyla mücadele ediyor. Nasıl hissettiğinizi birine anlatmak cesaret gerektirebilir, ancak bu engeli aştığınızda sizi dinlemek ve destek olmak isteyen insanlar olacaktır.
Instagram, Facebook ve benzeri platformlarda en çok zaman geçiren gençlerin, en az zaman geçirenlere göre %13 ila %66 daha yüksek oranda depresyon yaşıyor.
Doğru stratejilerle sınıf ortamını daha verimli hale getirebilir ve çocuğunuzun potansiyelini en üst düzeye çıkarmasına yardımcı olabilirsiniz
DEHB'li çocuklar genellikle yaratıcı, mükemmel problem çözücüler ve sıradışı düşünen bireylerdir.
"Öfke nöbetleri ve krizler, tıpkı ateş gibi, birçok farklı problemden kaynaklanabilir ve onları durdurmak için neyin tetiklediğini anlamamız gerekir."
Çocuklar düzenli olarak duygusal patlamalar yaşıyorsa, ilk adım, çocuğunuzun davranışını tetikleyen şeyleri anlamaktır.
Dağınık yazı tembellik işareti olarak görebileceğini unutmayın. Ancak genellikle durum böyle değildir.
"Onun tek annesi/babası sizsiniz". O değil, "biz" değişirsek; çocuklarımızın da gelişip büyüyebileceği sağlıklı bir alan yaratabiliriz.
"Psikiyatrik bir durum yok ya, biz psikoloğa gittik." Bu, duyduğumuz en yaygın yanlışlardan biri. Görmezden gelmek sadece sorunu büyütür.
"Zorlandığını gördüğünüzde" önyargılarınızı ve korkularınızı bir yana bırakın. Psikolojik destek almasını sağlayın.
Davranım bozukluğu, çocukların kasıtlı zarar verme ve kuralları çiğneme gibi davranışlarla kendini gösterir ve duygusuz-empati yoksunu özellikler içerebilir.
Çocuklarda OKB, tekrar eden düşünceler (obsesyonlar) ve zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) kendini gösterir, terapi ve bazen ilaç tedavisi ile yönetilebilir.
Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu (KOKGB), çocukların otoriteye karşı sürekli olarak tartışma ve inatçılık sergilemesiyle kendini gösterir; tedavi için davranış terapisi önerilir.
Çocuk istismarı ve şiddet, çocukların fiziksel ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler, ancak doğru destekle çocukların toparlanması mümkündür.
DEHB, çocukluk döneminde başlayan ve dikkat, hiperaktivite, dürtüsellik gibi zorluklarla kendini gösteren bir bozukluktur, ancak doğru tedavi ile yönetilebilir
Disleksi, okuma ve yazmada zorluklara yol açan kalıcı bir durumdur, ancak doğru yöntemlerle bireylerin gelişimi desteklenebilir.
İfade edici dil bozukluğu, çocukların düşüncelerini anlatmada zorluk yaşadığı bir durumdur ve erken müdahale ile çözülebilir.
Çocuklarda depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, erken teşhis ve tedavi ile hayat kalitesi artırılabilir, ancak toplumda bu konuda farkındalık yeterli değildir.
Normal kaygı, günlük yaşamın bir parçasıyken, kaygı bozukluğu daha yoğun ve sürekli bir problem olarak günlük hayatı etkiler.
"Otizm (ASD), sosyal iletişim ve davranışlarda zorluklara yol açan nörolojik bir bozukluktur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle bireylerin bağımsız yaşam sürmeleri desteklenebilir."
"Çocuklarda uyku düzeni ve sağlıklı alışkanlıklar, gelişim için kritik önemdedir. Yaşa göre uyku süreleri ve sağlıklı uyku rutinleri ile çocukların uykusunu optimize edin."
"Zihinsel yetersizlik, bireyin bilişsel ve günlük yaşam becerilerinde zorluklar yaşadığı bir durumdur. Erken teşhis ve doğru destek, bireyin bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir."
"Çocuklarda anksiyete belirtilerini nasıl fark edebileceğinizi ve evde, okulda nasıl yardımcı olabileceğinizi keşfedin. Stratejiler ve ipuçları ile çocuğunuzu destekleyin."

Dr. Ayşegül Tonyalı

Çocuk ve ergen psİkiatrİstİ

Sağlıklı Alışkanlıklar Geliştirin

Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, stresle başa çıkmayı kolaylaştırır ve olumlu bir ruh hali destekler:

•Aktif olun! Çocuğunuzun her gün en az bir saat fiziksel aktivite yapmasını sağlayın. Bu dışarıda oyun oynamak, bir spor takımına katılmak ya da evde dans etmek gibi basit aktiviteler olabilir.

•Sağlıklı beslenin. Günlük öğünlerde meyve, sebze, tam tahıllar ve protein içeren sağlıklı yiyecekler tercih edin. Özellikle kahvaltıyı atlamamaya dikkat edin!

•Yeterince uyuyun. Okul çağındaki çocukların her gece 9 ila 12 saat uykuya, ergenlerin ise 8 ila 10 saat uykuya ihtiyacı vardır.

Okul Anksiyetesiyle Baş Etme

Çocuklar kaygılı olduklarında okula gitmek istemeyebilir ya da okulda konsantre olmakta zorlanabilirler. Bu durumda şu yöntemleri deneyebilirsiniz:

•Nazik ama kararlı olun. Çocuğunuza okula gitmenin önemini anlatın ve bu konuda kararlı olduğunuzu hissettirin.

•Okul ile iş birliği yapın. Çocuğunuzun öğretmenleri ya da okul rehberlik servisiyle iletişim kurarak, okuldaki durumu hakkında birlikte çözümler üretebilirsiniz.

•Başarılarını takdir edin. Çocuğunuza zorlandığı bir şeyde iyi iş çıkardığını söyleyin ve ona ne kadar gurur duyduğunuzu gösterin.